‘De buurt’ is het toneel is voor veel maatschappelijke veranderingen.
Oplossingen voor (mondiale) problemen, zoals de energietransitie, worden steeds vaker decentraal – op buurtniveau gezocht. Maar het betrekken van de bewoners blijkt voor veel gemeenten lastig. In deze tijd van lossere verbanden zijn de betrokkenheid en zelforganisatie binnen de buurt afgenomen. Aan de andere kant zijn bewoners wél beter geïnformeerd dan ooit, en verwachten mee te kunnen praten.
Alleen ‘top-down’ werkt bij transities niet.
Maatschappelijke veranderingen in de buurt bereik je niet met rapporten en opgelegde ideeën. Centraal bedachte oplossingen ‘uitrollen’ in een buurt die daarin onvoldoende betrokken is, leidt tot apathie of zelfs weerstand. Dat werkt misschien nog bij de vervanging van een rioolbuis, maar niet bij de warmtetransitie. In dat geval verandert er bij onvoldoende lokaal eigenaarschap, draagvlak en organisatievermogen uiteindelijk niets.
Hoe krijg je de buurt in beweging?
Verbind de buurtbewoners die kunnen en willen veranderen. Ga op zoek naar de ideeën en de energie van ‘de koplopers’ in de buurt. Leg uit wát bereikt moet worden en waarom dat belangrijk is. Maar geef de bewoners (binnen kaders) vervolgens de ruimte om samen met de gemeente hun eigen route vorm te geven naar ‘een stip op de horizon’. Zo worden ze niet gedwongen te veranderen, maar zíjn ze de verandering.
Meer lokaal eigenaarschap en meer verbondenheid.
Dus begin met het naar boven halen van alle energie, ambities en ideeën voor positieve veranderingen in de buurt. Verbind inwoners met dezelfde ambities, zodat ze samen uitvoering kunnen geven aan hun ideeën. Organiseer die energie en ga samen aan de slag! Door buurtbewoners samen te laten bouwen aan hun eigen ideeën ontstaat meer eigenaarschap en meer verbondenheid in de buurt.
Welke rol kan BuurtPeil spelen om de buurt in beweging te krijgen?
BuurtPeil is een online platform, als onderdeel van een bredere aanpak, om alle ambities en ideeën uit de buurt te verzamelen en de buurtbewoners te organiseren.
- Waar ‘staat’ de buurt nu volgens de bewoners? Wat gaat goed, en wat kan beter?
- Wat willen we bereiken? Achterhaal welke doelen belangrijk zijn voor de buurt;
- Wat gaan we doen? Laat de buurtbewoners hun eigen concrete ideeën delen;
- Bundel alle doelen en ideeën en laat zien welke voor de hele buurt belangrijk zijn;
- Laat bewoners deelnemen in het realiseren van hun idee. Organiseer de uitvoering!
“Transities ontstaan vanuit een smal en diep draagvlak, wat geleidelijk kan worden verbreed.“
“Te beginnen met diegenen die willen én kunnen transformeren (max. 10% van een populatie), dit zijn de zogenaamde koplopers of wegbereiders. Vervolgens kunnen diegenen aansluiten die wel willen maar niet kunnen, of andersom (max. 70%). En uiteindelijk haken de mensen aan die niet willen én niet kunnen (max. 20%). Transities verlopen dus in fasen en segmenten. Het heeft dus geen zin om van meet af aan iedereen mee te nemen, dat vergroot slechts de weerstand.”
(Prof.dr.ir. Jan Rotmans, hoogleraar Transitiekunde en Duurzaamheid aan Erasmus Universiteit Rotterdam)
Photo by Salome Alexa on Unsplash
Buurtpeil 